We horen het vaak genoeg: een ongeluk zit in een klein hoekje. Natuurlijk kun je zelf stappen ondernemen om een ongeluk te voorkomen. Je let goed op in het verkeer en je bent voorzichtig wanneer je thuis op een hoge ladder staat om de ramen te wassen. Ga je met lekker weer buiten skeeleren? Dan weet je dat het verstandig is om elleboog- en kniebeschermers te dragen.
Maar wat wanneer je tijdens je werk letsel oploopt? Is er dan iemand aansprakelijk te stellen? Een professionele glazenwasser staat vaker op een hoge ladder dan jijzelf. En er zijn genoeg beroepen te bedenken waarbij je veel op de weg zit. En de kans dat jou een verkeersongeval overkomt, is groter dan bij de gemiddelde thuiswerker. De veiligheid van werknemers waarborgen is een belangrijke plicht van de werkgever. In artikel 7:658 BW is deze zorgplicht vastgelegd: “De werkgever is verplicht (…) om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.”
Is de werkgever aansprakelijk te stellen voor al het letsel dat je oploopt tijdens je werk? Nee. Wanneer de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer is de werkgever niet aansprakelijk. En ook wanneer de werkgever kan aantonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan, is er geen aansprakelijkheid. Maar waar ligt de grens? En hoe kun je aantonen dat je werkgever niet aan zijn zorgplicht heeft voldaan en jouw schade zal moeten vergoeden?
Dat dit in de praktijk soms lastig te beoordelen is, blijkt uit de volgende twee voorbeelden. In beide gevallen gleed een werknemer uit over een natte vloer tijdens de uitoefening van zijn of haar werkzaamheden. De werkgevers werden aansprakelijk gesteld maar wezen dit af. Hierna werden beide zaken aan de rechtbank voorgelegd. Slechts in één geval kwam de rechter tot de conclusie dat de werkgever de schade moest vergoeden. Welke denk je dat het is?
In de eerste situatie gleed een procesoperator uit door een plas water op de vloer van de fabriek waar hij aan het werk was. Vast staat dat de plas was ontstaan door het overlopen van lekbakken onder de transportband. De werkgever was van mening voldaan te hebben aan zijn zorgplicht. Er was sprake van een antisliplaag en afvoerputjes. Hij had speciale veiligheidsschoenen ter beschikking gesteld, een basiscursus over veiligheid ontwikkeld en er was sprake van voldoende toezicht op de werkvloer.
Dan de tweede situatie. Een verpleegkundige gleed op weg naar het laboratorium op de gang uit over een plas water op de grond. Zij stelde dat haar werkgever de zorgplicht had geschonden omdat er in het ziekenhuis door lekkages geregeld water lag, er onvoldoende werd schoongemaakt en er geen Risico Inventarisatie en Evaluatie was opgesteld. De werkgever was van mening wél aan de zorgplicht te hebben voldaan.
Je zou kunnen denken dat de procesoperator beter op had moeten letten. Hij had immers kunnen weten dat de fabrieksvloer nat kon zijn. En was hij niet door zijn werkgever gewaarschuwd en geïnstrueerd? Dan is de werkgever toch niet aansprakelijk? En die verpleegster hoefde toch geen plas water op de grond te verwachten? Dus dan zou je toch verwachten dat de werkgever aansprakelijk is omdat hij niet heeft gezorgd voor een schone en droge vloer?
Maar de rechtbank kwam in deze zaken tot een andere conclusie. Juist omdat een signaleringssysteem bij de lekbakken ontbrak, had de werkgever bedacht moeten zijn op het risico van een natte vloer. Dat de natte vloer niet was opgemerkt, duidt op onvoldoende toezicht. Er was dus niet voldoende aandacht besteed aan de veiligheid en het instrueren van werknemers. Ook het niet aanwezig zijn van een signaleringssysteem bij de lekbakken duidde op onvoldoende invulling van de zorgplicht. Tot slot werkte de werknemer normaliter op een afdeling binnen de fabriek waar door een nieuw systeem de bakken niet konden lekken. Het was dan ook begrijpelijk dat hij minder bedacht was op lekkages en gladheid. De rechter oordeelde daarom dat de werkgever aansprakelijk was voor de ontstane schade.
En de verpleegkundige? Valt het onder de zorgplicht van de werkgever dat de plas water daar terecht was gekomen en was blijven liggen? Er kon worden uitgesloten dat de plas veroorzaakt was door schoonmaakwerkzaamheden, een kraan of vast waterpunt in de gang of een lekkage door verbouwingswerkzaamheden. Hierop oordeelde de rechtbank dat de werkgever aan haar zorgplicht had voldaan. Van de werkgever kan niet verwacht worden dat zij de hele dag de gangen controleert en schoonhoudt. En ook niet dat zij aan alle medewerkers speciaal schoeisel en veiligheidsinstructies had moeten geven. Dit zou anders zijn geweest voor medewerkers die vaak werkzaamheden verrichten in natte ruimtes of ruimtes met een groter risico op een vochtige vloer, zoals operatiekamers. Hoe vervelend de gevolgen van het ongeval ook waren, de werkgever was hier volgens de rechter dus niet aansprakelijk voor.
Zo zie je maar. Het is niet altijd direct duidelijk of je je werkgever aansprakelijk kunt stellen voor een ongeluk op het werk. Maar de belangenbehartigers van Brandmeester kunnen je in een dergelijke situatie in ieder geval bijstaan. Als eerste zullen we op basis van de gebeurtenissen de haalbaarheid beoordelen. Kunnen we bewijzen dat je werkgever inderdaad zijn zorgplicht heeft geschonden? Als dat het geval is, nemen we je dossier in behandeling en zullen we je werkgever aansprakelijk stellen. Vaak zullen we daarna met de verzekeringsmaatschappij van het bedrijf - dus niet met je werkgever zelf - gaan overleggen over de hoogte van de schadevergoeding.
